Politica 89.8
Προς νέο ρεκόρ εισροής τουριστών η Ευρώπη – Μπορεί να ανταπεξέλθει;
Ο αριθμός των επισκεπτών σπάει πλέον κάθε ρεκόρ στην Ευρώπη επιβαρύνει τους τοπικούς πόρους και προκαλεί συχνά την αντίδραση των ντόπιων και ευρεία ανησυχία για τον «υπερτουρισμό»
Μόνο πέρυσι, η Ευρώπη υποδέχτηκε το εντυπωσιακό αριθμό των 747 εκατομμυρίων διεθνών ταξιδιωτών, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Βαρόμετρο Τουρισμού του ΟΗΕ.
Όπως αναφέρει άρθρο στο Independent, ο αριθμός αυτός ξεπερνά κατά πολύ κάθε άλλη περιοχή του κόσμου, με περισσότερο από το 70% των επισκεπτών να συρρέουν στη Νότια και Δυτική Ευρώπη, καθιστώντας την περιοχή αυτή το επίκεντρο της αναδυόμενης κρίσης.
Ο τεράστιος αριθμός επισκεπτών ασκεί μεγάλη πίεση στις τοπικές υποδομές, από τη στέγαση και τους υδάτινους πόρους έως τα σημεία που προσελκύουν όσους θέλουν μία εντυπωσιακή φωτογραφία για το Instagram.
Η οικεία εικόνα των βαλιτσών που κροταλίζουν στα λιθόστρωτα δρομάκια και των φωτογράφων των selfie που σπρώχνονται για να βρουν θέση έχει γίνει σύμβολο της πίεσης.
Ως αποτέλεσμα, οι διαμαρτυρίες κατά της συντριπτικής εισροής τουριστών γίνονται όλο και πιο συχνές, ωθώντας τις αρχές σε ολόκληρη την ήπειρο να εφαρμόσουν διάφορα μέτρα με στόχο την άμβλυνση των αρνητικών επιπτώσεων αυτής της αυξανόμενης ροής επισκεπτών.
Ακολουθεί μια ματιά στο ζήτημα σε μερικούς από τους πιο επισκέψιμους προορισμούς της Ευρώπης.
Τι προκαλεί τον υπερτουρισμό;
Μεταξύ των παραγόντων που οδηγούν στα ρεκόρ αριθμών είναι οι φτηνές πτήσεις, τα social media, η ευκολία του σχεδιασμού ταξιδιών με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης και αυτό που οι αξιωματούχοι του ΟΗΕ για τον τουρισμό αποκαλούν «ισχυρές οικονομικές προοπτικές» για πολλές πλούσιες χώρες που στέλνουν τουρίστες παρά τις γεωπολιτικές και οικονομικές εντάσεις.
Οι πολίτες χωρών όπως οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία, η Κίνα και το Ηνωμένο Βασίλειο πραγματοποιούν τα περισσότερα διεθνή ταξίδια, ειδικά σε δημοφιλείς προορισμούς, όπως η Βαρκελώνη στην Ισπανία και η Βενετία στην Ιταλία.
Συγκεντρώνονται σε αυτά τα μέρη εποχιακά, δημιουργώντας άνιση ζήτηση για στέγαση και πόρους όπως το νερό.
Παρά την αντίδραση του κοινού ενάντια στις ορδές τουριστών, ορισμένοι αξιωματούχοι του τουρισμού πιστεύουν ότι το φαινόμενο μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη σωστή υποδομή.
Πού είναι πιο έντονος ο υπερτουρισμός
Οι χώρες της Μεσογείου βρίσκονται στην πρώτη γραμμή.
Η Γαλλία, που φιλοξένησε τους Ολυμπιακούς Αγώνες και είναι ο μεγαλύτερος διεθνής προορισμός, δέχτηκε πέρυσι 100 εκατομμύρια διεθνείς επισκέπτες, ενώ η Ισπανία, που κατέλαβε τη δεύτερη θέση, δέχτηκε σχεδόν 94 εκατομμύρια — σχεδόν το διπλάσιο του πληθυσμού της.
Τα τελευταία δύο χρόνια έχουν ξεσπάσει διαμαρτυρίες σε όλη την Ισπανία.
Στη Βαρκελώνη, το νεροπίστολο έχει γίνει σύμβολο του κινήματος κατά του τουρισμού, αφού διαδηλωτές έριξαν νερό σε ανυποψίαστους τουρίστες κρατώντας πλακάτ με το σύνθημα: «Ένας τουρίστας λιγότερος, ένας κάτοικος περισσότερος!».
Η πίεση στις υποδομές είναι ιδιαίτερα έντονη στις Καναρίους Νήσους και τις Βαλεαρίδες Νήσους της Ισπανίας, που έχουν συνολικό πληθυσμό λιγότερο από 5 εκατομμύρια κατοίκους.
Κάθε αρχιπέλαγος δέχτηκε πάνω από 15 εκατομμύρια επισκέπτες πέρυσι.
Σε άλλα μέρη της Ευρώπης, ο υπερπληθυσμός από τουρίστες έχει ταλαιπωρήσει τα πιο δημοφιλή αξιοθέατα της Ιταλίας, όπως η Βενετία, η Ρώμη, το Κάπρι και η Βερόνα, όπου διαδραματίζεται το έργο του Σαίξπηρ «Ρωμαίος και Ιουλιέτα».
Στην δημοφιλή ακτή του Αμάλφι, η εφαρμογή Uber προσφέρει ιδιωτικές πτήσεις με ελικόπτερο και βόλτες με σκάφος το καλοκαίρι για να αποφευχθεί ο συνωστισμός.
Η Ελλάδα, η οποία πέρυσι δέχτηκε σχεδόν τέσσερις φορές περισσότερους τουρίστες από τον πληθυσμό της, αντιμετώπισε προβλήματα με την παροχή νερού, στέγασης και ενέργειας τους καλοκαιρινούς μήνες, ειδικά σε δημοφιλή νησιά όπως η Σαντορίνη, η Μύκονος και άλλα.
Ο αντίκτυπος του υπερτουρισμού
Στην Ισπανία, ακτιβιστές κατά του τουρισμού, ακαδημαϊκοί και η κυβέρνηση υποστηρίζουν ότι ο υπερτουρισμός οδηγεί σε αύξηση του κόστους στέγασης στα κέντρα των πόλεων και σε άλλες δημοφιλείς τοποθεσίες, λόγω της εξάπλωσης των βραχυπρόθεσμων ενοικιάσεων που απευθύνονται στους επισκέπτες.
Άλλοι θρηνούν τον χαμό του ίδιου του χαρακτήρα των γειτονιών τους που προσέλκυσαν τους τουρίστες αρχικά.
Στη Βαρκελώνη και αλλού, ακτιβιστές και ακαδημαϊκοί έχουν δηλώσει ότι σε γειτονιές που είναι δημοφιλείς στους τουρίστες, τα τοπικά καταστήματα έχουν αντικατασταθεί από πωλητές σουβενίρ, διεθνείς αλυσίδες και μοντέρνα εστιατόρια.
Σε μερικά από τα πιο επισκέψιμα νησιά της Ελλάδας, ο τουρισμός έχει συμπέσει με την έλλειψη νερού, καθώς η ξηρασία πλήττει τη χώρα ων.
Στη Γαλλία, το Λούβρο, το πιο επισκέψιμο μουσείο στον κόσμο, έκλεισε αυτή την εβδομάδα όταν το προσωπικό του προχώρησε σε απεργία προειδοποιώντας ότι το κτίριο καταρρέει υπό το βάρος του υπερτουρισμού, αφήνοντας χιλιάδες επισκέπτες με εισιτήρια να περιμένουν κάτω από τον καυτό ήλιο.
Ο Άγγελος Βαρβαρούσης, ακαδημαϊκός και πολεοδόμος με έδρα τη Βαρκελώνη και την Αθήνα, ο οποίος μελετά τον κλάδο, δήλωσε ότι ο υπερτουρισμός κινδυνεύει να επιβάλει μια «μονοκαλλιέργεια» σε πολλά από τα δημοφιλή τουριστικά μέρη της Ευρώπης.
«Συνδυάζεται με τη σταδιακή απώλεια και εκτόπιση άλλων κοινωνικών και οικονομικών δραστηριοτήτων», δήλωσε ο Βαρβαρούσης.
Τι κάνουν οι αρχές για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα
Η ισπανική κυβέρνηση θέλει να αντιμετωπίσει αυτό που οι αξιωματούχοι αποκαλούν τη μεγαλύτερη πρόκληση διακυβέρνησης της χώρας: την κρίση στη στέγαση.
Τον περασμένο μήνα, η ισπανική κυβέρνηση διέταξε την Airbnb να καταργήσει σχεδόν 66.000 ακίνητα που, όπως ισχυρίστηκε, παραβίαζαν τους τοπικούς κανόνες, ενώ η Βαρκελώνη ανακοίνωσε πέρυσι ένα σχέδιο για τη σταδιακή κατάργηση όλων των 10.000 διαμερισμάτων που έχουν άδεια στη πόλη ως βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις έως το 2028.
Οι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι το μέτρο αυτό αποσκοπεί στην προστασία της προσφοράς κατοικιών για τους μόνιμους κατοίκους.
Αλλού, οι αρχές έχουν προσπαθήσει να ρυθμίσουν τις τουριστικές ροές με την επιβολή αυστηρών μέτρων για τις διανυκτερεύσεις ή την επιβολή τελών για όσους επισκέπτονται την περιοχή με κρουαζιερόπλοια.
Στην Ελλάδα, από την 1η Ιουλίου, θα επιβληθεί φόρος κρουαζιέρας στους επισκέπτες των νησιών, ύψους 20 ευρώ για δημοφιλείς προορισμούς όπως η Μύκονος και 5 ευρώ για λιγότερο επισκέψιμα νησιά όπως η Σάμος.
Η κυβέρνηση έχει επίσης ενθαρρύνει τους επισκέπτες να αναζητήσουν πιο ήσυχες τοποθεσίες.
Για την ανακούφιση των προβλημάτων με το νερό, βυτιοφόρα από την ηπειρωτική Ελλάδα έχουν βοηθήσει τα ξερά νησιά, τα οποία έχουν επίσης χρησιμοποιήσει τεχνολογία αφαλάτωσης, που διαχωρίζει τα άλατα από το θαλασσινό νερό για να το καταστήσει πόσιμο, προκειμένου να αυξήσουν την ποσότητα του πόσιμου νερού.
Άλλα μέτρα περιλαμβάνουν τη διαίρεση των ωρών επίσκεψης στην Ακρόπολη.
