Politica 89.8
Toy Story 5: To tablet σκότωσε το παιχνίδι – Τελικά πόσες ώρες πρέπει να περνούν τα παιδιά στις οθόνες;
Ο Γούντι και ο Μπαζ Λαϊτγίαρ, οι ήρωες του επιδραστικού franchise κινουμένων σχεδίων Toy Story, επιστρέφουν στη μεγάλη οθόνη για την πέμπτη τους περιπέτεια, αντιμετωπίζοντας τον πιο τρομακτικό τους εχθρό μέχρι σήμερα: την τεχνολογία.
Το νέο teaser τρέιλερ για το Toy Story 5, που κυκλοφόρησε η Pixar, θέτει το καίριο ερώτημα: «Είναι στ’ αλήθεια το τέλος της εποχής των παιχνιδιών;» και έχει ήδη γίνει viral καθώς κάνει φόκους σε ένα πραγματικό πρόβλημα που απασχολεί γονείς και παιδοψυχολόγους -την οθόνη στα χέρια των παιδιών.
Η ταινία, που κάνει πρεμιέρα το καλοκαίρι του 2026, υπόσχεται να εξερευνήσει το σύγχρονο δίλημμα των γονέων σχετικά με τον χρόνο που περνούν τα παιδιά μπροστά στις οθόνες και μοιάζει πιο επίκαιρη από ποτέ καθώς σε αυτό το Toy Story τα παιχνίδια είναι αντιμέτωπα με την ψηφιακή απειλή.
Στο σύντομο κλιπ, υπό τους ήχους του τραγουδιού Never Tear Us Apart των INXS, ένα νέο δέμα παραδίδεται στη Μπόνι Άντερσον, το κορίτσι που κληρονόμησε όλα τα παιχνίδια από τον Άντι στο συγκινητικό Toy Story 3.
Καθώς η γνωστή παρέα των παιχνιδιών –ο Γούντι, ο Μπαζ, η Τζέσι, ο Ρεξ και ο Κύριος και η Κυρία Πατάτας– παρακολουθούν με αγωνία και φρίκη, το κουτί ανοίγει για να αποκαλύψει ένα τάμπλετ σε σχήμα βατράχου, ονόματι Lilypad.
Η ψηφιακή συσκευή, με τη φωνή της ηθοποιού Γκρέτα Λι (γνωστής από τις ταινίες Past Lives και Tron: Ares), καλεί τη Μπόνι: «Ελάτε να παίξουμε!».
Η ενθουσιώδης αντίδραση της Μπόνι αφήνει να εννοηθεί πως τα κλασικά παιχνίδια είναι πλέον αντιμέτωπα με μια μεγάλη απειλή και θα δυσκολευτούν πολύ να είναι τα αγαπημένα των παιδιών και να δικεικήσουν την προσοχή τους.
Η κεντρική ιδέα, όπως δήλωσαν οι συν-σκηνοθέτες Άντριου Στάντον (σκηνοθέτης των Ψάχνοντας τον Νέμο και WALL•E) και Μακένα Χάρις, είναι ένα «ξεκαρδιστικό και συγκινητικό ταξίδι» που θα εξερευνήσει πώς η αγαπημένη ομάδα παιχνιδιών θα ανταποκριθεί στον σύγχρονο κόσμο της τεχνολογίας, υιοθετώντας έναν «παιχνιδιάρικο ανταγωνιστικό τόνο».
Στην πέμπτη συνέχεια του franchise, το οποίο έχει αποφέρει πάνω από 3,3 δισεκατομμύρια ευρώ παγκοσμίως, επιστρέφει το βασικό καστ.
Ο Τομ Χανκς είναι ο πιστός καουμπόι Γούντι, o Τιμ Άλεν ο αστροναύτης Μπαζ Λαϊτγίαρ και η Τζόαν Κιούζακ η καουμπόισσα Τζέσι ενώ νέα είσοδος είναι πέρα από τη Λι και ο κωμικός Κόναν Ο’Μπράιεν ως το «τεχνολογικό παιχνίδι εκμάθησης τουαλέτας» με το όνομα Smarty Pants.
Το Toy Story 5 έχει οριστεί να κυκλοφορήσει στους κινηματογράφους στις 19 Ιουνίου 2026 και αναμένεται να αποτελέσει το επόμενο μεγάλο στοίχημα της Pixar, εφτά χρόνια μετά την προηγούμενη επιτυχημένη ταινία του franchise.
Παιγνιώδης επανάσταση
Η ταινία Toy Story έγινε κομβικό σημείο στην ιστορία του κινηματογράφου ήδη από το πρώτο κεφάλαιο.
Η αμερικανική κωμική ταινία κινουμένων σχεδίων παραγωγής του 1995, δεν ήταν μόνο η πρώτη μεγάλου μήκους ταινία της Pixar, αλλά και η πρώτη που δημιουργήθηκε εξ ολοκλήρου από ηλεκτρονικό υπολογιστή ενώ τη χρηματοδότηση και τη διανομή της ανέλαβε η Disney, σηματοδοτώντας την έναρξη μιας θριαμβευτικής συνεργασίας.
Την ταινία σκηνοθέτησε ο Τζον Λάσιτερ, ο οποίος έγραψε το σενάριο μαζί με τους Άντριου Στάντον, Τζόελ Κοέν και Άλεκ Σόκολοβ.
Η Pixar, η οποία μέχρι τότε δημιουργούσε ταινίες κινουμένων σχεδίων μικρού μήκους για να προωθήσει τους υπολογιστές της, προσεγγίστηκε από τη Disney για να αναλάβει την παραγωγή μιας ταινίας κινουμένων σχεδίων με τη χρήση ηλεκτρονικού υπολογιστή, μετά την επιτυχία της μικρού μήκους ταινίας Tin Toy του 1988.
Οι Λάσιτερ, Στάντον και Πιτ Ντόκτερ έγραψαν κάποια σεναριακά προσχέδια, τα οποία απορρίφθηκαν από τη Disney, η οποία πίεζε για μια πιο «κοφτερή» ταινία. Μετά από καταστροφικά δοκιμαστικά, η παραγωγή σταμάτησε.
Το σενάριο ξαναγράφτηκε ώστε να βρίσκεται πιο κοντά στον τόνο και στο θέμα που επιθυμούσε η Pixar: ότι «τα παιχνίδια θέλουν απεγνωσμένα τα παιδιά να παίζουν μαζί τους και ότι αυτή τους η επιθυμία επηρεάζει τις ελπίδες, τους φόβους και τις πράξεις τους».
Το στούντιο, που τότε απαρτιζόταν από μικρό αριθμό εργαζομένων, παρήγαγε την ταινία κάτω από μικρές οικονομικές πιέσεις.
Η ταινία κυκλοφόρησε στους κινηματογράφους στις 22 Νοεμβρίου 1995 στις Ηνωμένες Πολιτείες και στις 5 Απριλίου 1996 στην Ελλάδα και απέσπασε διθυραμβικά σχόλια από τους κριτικούς, τόσο για την τεχνική καινοτομία της στο είδος των κινουμένων σχεδίων, όσο και για το έξυπνο σενάριό της, και σήμερα θεωρείται ευρέως μία από τις καλύτερες ταινίες κινουμένων σχεδίων που έγιναν ποτέ.
Το Toy Story αποδείχθηκε επίσης μεγάλη εισπρακτική επιτυχία, αποφέροντας 394,4 εκατομμύρια δολάρια παγκοσμίως, αν και, παραδόξως, παραμένει μέχρι σήμερα η χαμηλότερη σε εισπράξεις ταινία της Pixar.
Η ταινία έλαβε τρεις υποψηφιότητες για Όσκαρ, μεταξύ των οποίων στην κατηγορία Πρωτότυπου Σεναρίου, καθιστώντας την την πρώτη ταινία κινουμένων σχεδίων που λαμβάνει υποψηφιότητα για Όσκαρ Σεναρίου. Τελικά, βραβεύτηκε με το Ειδικό Όσκαρ Προσφοράς για την καινοτομία της ως η πρώτη ταινία κινουμένων σχεδίων φτιαγμένη ολόκληρη με τη χρήση υπολογιστή. Έλαβε επίσης δύο υποψηφιότητες για Χρυσή Σφαίρα και μία για BAFTA.
Το 2005, η ταινία επελέγη από τη Βιβλιοθήκη του Αμερικανικού Κογκρέσου ως τμήμα του Εθνικού Μητρώου Κινηματογράφου ως πολιτιστικά, ιστορικά και αισθητικά σημαντική.
Η τεράστια επιτυχία του Toy Story οδήγησε σε άλλα κεφάλαια του franchise. Tο Toy Story 2 το 1999, το Toy Story 3 το 2010 και το Toy Story 4 το 2019, μαζί με διάφορα spin-offs.
Όλες οι συνέχειες αποτέλεσαν τεράστιες εισπρακτικές και καλλιτεχνικές επιτυχίες, με το «Toy Story 3» να αποτελεί τη μεγαλύτερη εισπρακτική επιτυχία στο είδος των κινουμένων σχεδίων μέχρι το 2013, όταν το ξεπέρασε το Ψυχρά κι Ανάποδα.
Πόσες ώρες πρέπει να περνούν τα παιδιά στις οθόνες;
Κατά μέσο όρο, τα παιδιά περνούν επτά έως οκτώ ώρες την ημέρα σε οθόνες για ψυχαγωγία. Σε μόλις δύο εβδομάδες, οι γονείς θα μπορούσαν να δουν σημαντικές βελτιώσεις στην ψυχική υγεία και τη συμπεριφορά των παιδιών τους μειώνοντας τον ελεύθερο χρόνο των παιδιών στην οθόνη σε μόλις τρεις ώρες εβδομαδιαίως, σύμφωνα με μια νέα δημοσίευση στο JAMA Network Open.
Ωστόσο, όταν τα παιδιά μείωσαν δραστικά τον χρόνο τους στις οθόνες, παρουσίασαν σημαντικές βελτιώσεις στη συνολική συμπεριφορά και τη συναισθηματική τους ευεξία.
Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Δανίας ανέλυσαν στοιχεία που είχαν συγκεντρωθεί από 89 οικογένειες με 181 παιδιά και εφήβους ηλικίας τεσσάρων έως 17 ετών, σύμφωνα με πληροφορίες της New York Post.
Οι μισές από τις οικογένειες κλήθηκαν να περιορίσουν τον ελεύθερο χρόνο των παιδιών τους στην οθόνη σε τρεις ώρες την εβδομάδα το πολύ ανά άτομο – μια σημαντική αλλαγή από τις επτά έως οκτώ ώρες που περνούν κατά μέσο όρο τα περισσότερα παιδιά την ημέρα.
Όσοι το έκαναν, διαπίστωσαν ότι το παιδί τους βελτίωσε τα συμπτώματα εσωτερίκευσης -συμπεριφορές που συχνά αποτελούν κρυφές αντιδράσεις στα συναισθήματα και το στρες- και τη φιλοκοινωνική τους συμπεριφορά -τις συμπεριφορές που αποσκοπούν στο όφελος των άλλων.
Τα παιδιά που άλλαξαν τις συνήθειές τους παρουσίασαν μείωση των δυσκολιών συμπεριφοράς μετακινούμενα από την κατηγορία «οριακά» στην κατηγορία «φυσιολογικά».
Η αποφυγή ωρών οθόνης την ημέρα βοήθησε τα παιδιά να επεξεργάζονται καλύτερα τα συναισθήματά τους και να βελτιώνουν τις κοινωνικές τους αλληλεπιδράσεις.
Σε προηγούμενη έρευνα που δημοσιεύθηκε στο JAMA Pediatrics έδειξε ότι τα παιδιά θα πρέπει να απαγορεύεται ο χρόνος στην οθόνη μέχρι την ηλικία των 3 ετών, καθώς μπορεί να οδηγήσει σε αναπτυξιακές καθυστερήσεις.
Ερευνητές του Πανεπιστημίου Drexel ανακάλυψαν ότι τα μωρά και τα νήπια που έχουν χρόνο στην οθόνη είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν άτυπες αισθητηριακές συμπεριφορές που σχετίζονται με νευροαναπτυξιακές διαταραχές όπως ο αυτισμός και η διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ).
Οι ερευνητές ανακάλυψαν επίσης ότι η ποσότητα του χρόνου οθόνης που επιτρεπόταν στα μωρά και η ηλικία τους επηρέαζαν άμεσα την ανάπτυξή τους.
Κάθε ώρα καθημερινού χρόνου στην οθόνη αύξανε τις πιθανότητες του παιδιού να παρουσιάσει αισθητηριακά προβλήματα κατά 23% στους 18 μήνες, αλλά έπεφτε στο 20% στους 24 μήνες.
Η μόνη εξαίρεση είναι η βιντεοκλήση – καθώς τα κοινωνικά οφέλη είναι πιθανώς χρήσιμα για την ανάπτυξη του παιδιού.
