Ελλάδα

Απειλούμενοι καρχαρίες και σαλάχια καταλήγουν στα ιχθυοπωλεία με παραπλανητικές ονομασίες

Δημοσιεύτηκε στις 07/07/2025 13:51

Καρχαρίες και σαλάχια που κινδυνεύουν να εξαφανιστούν από τα ελληνικά νερά αλιεύονται παράνομα και πωλούνται στα ιχθυοπωλεία με παραπλανητικές ονομασίες όπως «γαλέος» και «ρίνα», καταγγέλλει η περιβαλλοντική οργάνωση iSea, η οποία πραγματοποιεί εκστρατεία ενημέρωσης σε συνεργασία με το WWF Ελλάς.

Όπως προειδοποιεί η οργάνωση, η παράνομη πρακτική απειλεί όχι μόνο τη βιοποικιλότητα αλλά και τους καταναλωτές, δεδομένου ότι πολλά είδη καρχαριοειδών των οποίων η αλιεία απαγορεύεται φέρουν υψηλές συγκεντρώσεις βαρέων μετάλλων όπως ο υδράργυρος.

Έρευνα της iSea και ερευνητών διαφόρων ιδρυμάτων που δημοσιεύτηκε προ ετών στην επιθεώρηση Marine Policy εκτιμούσε ότι περισσότερο από το 60% των προϊόντων καρχαριών και σαλαχιών στις ελληνικές αγορές φέρουν λανθασμένη ή καθόλου σήμανση,

Αυτό γίνεται συχνά σκόπιμα ως «κάλυψη» για το παράνομο εμπόριο προστατευόμενων ειδών, αν και υπάρχουν και περιπτώσεις λανθασμένης αναγνώρισης του είδους.

O γαλέος (Galeorhinus galeus) είναι ένα από τα είδη που αλιεύονται νόμιμα στην Ελλάδα (Animalia.lbio)

Κίνδυνος για το περιβάλλον και τους καταναλωτές

Σύμφωνα με την τελευταία αναθεώρηση του Ελληνικού Κόκκινου Καταλόγου, από τα 57 είδη καρχαριών και σαλαχιών που αξιολογήθηκαν, το 68% των καρχαριών, το 48% των σαλαχιών και το μοναδικό είδος χίμαιρας που υπάρχει στην Ελλάδα αντιμετωπίζουν κίνδυνο εξαφάνισης, κυρίως λόγω της παρεμπίπτουσας αλιείας.

Περισσότερα από τα μισά είδη καρχαριοειδών προστατεύονται βάσει της εθνικής κι ευρωπαϊκής νομοθεσίας, εξακολουθούν όμως να καταλήγουν στην αγορά.

Το ρυγχαετόψαρο (Aetomylaeus bovinus) πωλείται με λανθασμένες ταμπέλες όπως «ρίνα», «αετός» ή «βάτος» (Animalia.bio)

Ο όρος «γαλέος» αφορά κανονικά το είδος Galeorhinus galeus (Γαλεόρρινος ο γαλέος) του οποίου η αλιεία επιτρέπεται.

Άλλα είδη που πωλούνται νόμιμα είναι η ρίνα (Dipturus oxyrinchus), ο γλαύκος (Prionace glauca) και ο βάτος, ονομασία που αναφέρεται σε σαλάχια της τάξης Torpediniformes.

Το πρόβλημα είναι ότι με τις ονομασίες αυτές «βαφτίζονται» και απειλούμενα είδη των ελληνικών θαλασσών.

Η iSea προειδοποιεί ότι μελέτες στο Ιόνιο και το Αιγαίο έδειξαν ότι σε ορισμένους καρχαρίες και σελάχια τα επίπεδα βαρέων μετάλλων υπερβαίνουν τα επιτρεπτά όρια που έχουν τεθεί από την ΕΕ έως και 11 φορές.

Η καμπάνια της iSea εστιάζει σε πέντε είδη:

Η καμπάνια εστιάζει σε 5 εμβληματικά είδη των ελληνικών θαλασσών, τα οποία, σύμφωνα με τα ευρήματά μας, εντοπίζονται συχνά στις ψαραγορές και τα ιχθυοπωλεία, παρόλο που όλα προστατεύονται κι απειλούνται με εξαφάνιση.

Ο ρυγχοκαρχαρίας (Isurus oxyrinchus, Κρισίμως Κινδυνεύων στην Ελλάδα), πωλείται ως «γαλέος» ή ως κατεψυγμένο εισαγόμενο προϊόν. Το είδος προστατεύεται αυστηρά σε όλη τη Μεσόγειο και τον Βόρειο Ατλαντικό.
Οι αγγελοκαρχαρίες ή ρίνες (Squatina sp., και τα τρία είδη που υπάρχουν στην Ελλάδα είναι Κρισίμως Κινδυνεύοντα), κάποτε αποτελούσαν ένα ευρέως διαδεδομένο πιάτο γνωστό ως «ρίνα», ενώ μετά τη σημαντική μείωση του πληθυσμού τους, πλέον με το ίδιο όνομα πωλούνται και πολλά είδη σαλαχιών. Και τα τρία είδη αγγελοκαρχαριών προστατεύονται αυστηρά σε όλη τη Μεσόγειο.
To πλατυσέλαχο (Gymnura altavela, Κρισίμως Κινδυνεύον στην Ελλάδα), πωλείται ως «Ρίνα», «Αετός» ή «Βάτος», ανάλογα με την περιοχή. Το είδος προστατεύεται αυστηρά στη Μεσόγειο.
To ρυγχαετόψαρο (Aetomylaeus bovinus, Κρισίμως Κινδυνεύον στην Ελλάδα) πωλείται επίσης με λανθασμένες ταμπέλες όπως «ρίνα», «αετός» ή «βάτος». Από τον Αύγουστο του 2024, το είδος αυτό προστατεύεται αυστηρά σε όλη τη Μεσόγειο.
Ο εξαβράγχιος καρχαρίας (Hexanchus griseus, Σχεδόν Απειλούμενος σε παγκόσμιο επίπεδο), εμφανίζεται συνεχώς στις ψαραγορές και τα ιχθυοπωλεία ως «γαλέος» ενώ συχνά παρουσιάζεται παράνομα ως «τρόπαιο» για να προσελκύσει καταναλωτές. Το είδος είναι αυστηρά προστατευόμενο στην Ελλάδα.