Politica 89.8
«Δεν υπάρχει ειρήνη και χαρά»: Η Ισλανδία μποϊκοτάρει τη Eurovision για το Ισραήλ – Πέντες χώρες εκτός
Η συμμετοχή του Ισραήλ στη Eurovision συνεχίζει να πυρπολεί τον διαγωνισμό τραγουδιού. Στη σειρά από χώρες που έχουν δηλώσει πως αποχωρούν από το πολιτιστικό (αλλά και γεωπολιτικό, όσο και αν επιμένει να το απαρνείται) event για το Ισραήλ προστέθηκε ακόμη μία.
Η Ισλανδία ανακοίνωσε πως μποϊκοτάρει το διαγωνισμό εξαιτίας του Ισραήλ, όπως και οι τέσσερις άλλες χώρες που προηγήθηκαν.
Ιρλανδία, Ισλανδία, Ισπανία, Ολλανδία και Σλοβενία προχώρησαν στην απόφαση εξαιτίας του πολέμου στη Γάζα, αλλά και λόγω ανησυχιών σχετικά με τη διαδικασία ψηφοφορίας και τις εκστρατείες, συμπεριλαμβανομένων κατηγοριών ότι η κυβέρνηση του Ισραήλ προσπάθησε να επηρεάσει τη δημόσια ψηφοφορία στον διαγωνισμό του 2025.
Μία νέα δέσμη μέτρων, σχεδιασμένη για την προστασία της ακεραιότητας της ψηφοφορίας, εγκρίθηκε σε σύνοδο κορυφής της EBU την περασμένη εβδομάδα.
Μετά από αυτή την έγκριση, οι περισσότερες χώρες επιβεβαίωσαν ότι θα ταξιδέψουν στη Βιέννη. Ωστόσο, ο ισλανδικός ραδιοτηλεοπτικός φορέας είχε προηγουμένως ζητήσει από την EBU τον αποκλεισμό του Ισραήλ από τη Eurovision 2026.
Ο RÚV ήταν, σύμφωνα με πληροφορίες, μεταξύ των επτά χωρών που ζήτησαν ψηφοφορία στη γενική συνέλευση της EBU για τη συμμετοχή του Ισραήλ. Το αίτημα αυτό απορρίφθηκε, με τη μελλοντική συμμετοχή του Ισραήλ να συνδέεται ουσιαστικά με την ψηφοφορία για τους νέους κανόνες ψηφοφορίας.
Σκληρή αντιπαράθεση
Αν και ο RÚV δήλωσε ότι τα νέα μέτρα απάντησαν σε πολλές από τις ανησυχίες του, «πιστεύει ότι εξακολουθούν να υπάρχουν αμφιβολίες για το αν οι συμφωνηθείσες ρυθμίσεις θα είναι πλήρως ικανοποιητικές».
Ο φορέας τόνισε ότι είχε ζητήσει κατ’ επανάληψη την εξαίρεση του ισραηλινού ραδιοτηλεοπτικού φορέα KAN από τον διαγωνισμό, σύμφωνα με προηγούμενα παραδείγματα.
Από την πλευρά του, ο διευθύνων σύμβουλος του KAN, Γκόλαν Γιόχπαζ, επέκρινε έντονα όσους προσπαθούν να αποκλείσουν το Ισραήλ. Σε απομαγνητοφωνημένο κείμενο συνάντησης, ο Γιόχπαζ είπε:
«Η προσπάθεια απομάκρυνσης του KAN από τον διαγωνισμό μπορεί να εκληφθεί μόνο ως πολιτιστικό μποϊκοτάζ. Ένα μποϊκοτάζ μπορεί να ξεκινήσει σήμερα με το Ισραήλ, αλλά κανείς δεν ξέρει πού θα τελειώσει ή ποιον άλλο μπορεί να βλάψει. Είναι αυτό για το οποίο θέλουμε να μείνει στη μνήμη ο διαγωνισμός στην 70ή του επέτειο;»
Το Ισραήλ συμμετέχει στη Eurovision από το 1973, καθώς ο δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός του φορέας KAN είναι μέλος της EBU. Έχει κερδίσει τέσσερις φορές, πιο πρόσφατα το 2018, ενώ το 2025 τερμάτισε δεύτερο, με τη Γιουβάλ Ραφαέλ να κατακτά την πρώτη θέση στην ψηφοφορία του κοινού. Η Ισλανδία, αν και δεν έχει κερδίσει ποτέ, κατέκτησε τη δεύτερη θέση το 1999 και το 2009.
Ο διευθυντής της Eurovision, Μάρτιν Γκριν, δήλωσε: «Σεβόμαστε την απόφαση όλων των ραδιοτηλεοπτικών φορέων που επέλεξαν να μην συμμετάσχουν στον Διαγωνισμό Τραγουδιού της Eurovision του επόμενου έτους και ελπίζουμε να τους καλωσορίσουμε σύντομα ξανά».
Η Μπιόρκ εγκρίνει
Η Μπιορκ, η πιο επιδραστική δημιουργός της Ισλανδίας αναδημοσίευσε το μήνυμα του Ισλανδού τραγουδιστή Páll Óskar μετά την απόφαση της EBU να παραμείνει το Ισραήλ στην Eurovision 2026. Σε αυτό ο συνάδελφος της Μπιόρκ καλούσε τον κρατικό ραδιοτηλεοπτικό φορέα της χώρας να αποσύρει τη συμμετοχή της Ισλανδίας από την Eurovision.
«Το γεγονός ότι το Ισραήλ μπορεί να συμμετάσχει τώρα, μετά από όλα όσα έχουν συμβεί, δείχνει ότι η EBU είναι δειλή και ανίκανη να θέσει όρια. Δεν πρέπει να είμαστε δειλοί: το μποϊκοτάζ είναι ο καλύτερος τρόπος για να θέσουμε όρια στους εγκληματίες πολέμου», δήλωσε ο Páll Óskar.
Υιοθετώντας την έκκληση του, η Μπιόρκ κάλεσε με τη δική της σειρά το διοικητικό συμβούλιο «να πάρει την απόφαση που πρέπει».
Αυτοί που φεύγουν
Μετά το πρωτοφανές κύμα αποχωρήσεων από τον Διαγωνισμό Τραγουδιού της Eurovision ενόψει της διοργάνωσης του 2026, ο αριθμός των χωρών που θα λάβουν μέρος στη Βιέννη έχει υποστεί σημαντική μείωση.
Η επίσημη επιβεβαίωση της συμμετοχής του Ισραήλ οδήγησε σε μποϊκοτάζ πέντε σημαντικών χωρών: της Ισλανδίας, της Ισπανίας, της Ιρλανδίας, της Σλοβενίας και της Ολλανδίας.
Αν και ο ακριβής τελικός αριθμός των συμμετεχόντων δεν έχει ανακοινωθεί επίσημα από την Ευρωπαϊκή Ένωση Ραδιοφωνίας (EBU), υπολογίζοντας τις πέντε επιβεβαιωμένες απώλειες και λαμβάνοντας υπόψη την δήλωση του διευθυντή της Eurovision ότι «οι περισσότερες χώρες επιβεβαίωσαν» τη συμμετοχή τους, το πιθανότερο είναι ότι ο αριθμός των χωρών που παραμένουν ανέρχεται περίπου στις 35.
Ο διαγωνισμός της Eurovision, σε γενικές γραμμές, συγκεντρώνει κάθε χρόνο περίπου 37 έως 43 χώρες.
Ο επετειακός διαγωνισμός, που φέτος κλείνει 70 χρόνια ζωής, θα διεξαχθεί με μια σημαντική «τρύπα» στον χάρτη των συμμετοχών καθώς οι δημόσιοι ραδιοτηλεοπτικοί φορείς των χωρών ανακοίνωσαν ότι δεν θα μεταδώσουν τους ημιτελικούς και τον τελικό και δεν θα στείλουν συμμετοχές, επικαλούμενοι τη συνεχιζόμενη ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα. Η Ισπανία, μάλιστα, αποτελεί έναν από τους βασικούς χρηματοδότες του θεσμού.
Παρά το πλήγμα στον προϋπολογισμό, η αυστριακή ORF δήλωσε ότι η διοργάνωση του Μαΐου θα πραγματοποιηθεί κανονικά.
«Ακόμη κι αν υπάρξει μικρή μείωση στα έσοδα, μπορούμε να την καλύψουμε», σημείωσε γενικός διευθυντής του φορέα, Ρόλαντ Βάισμαν.
Η Αυστρία ήταν από τις πρώτες χώρες που υποστήριξαν δημόσια τη συμμετοχή του Ισραήλ, μαζί με τη Γερμανία.
Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών, Γιοχάν Βάιντεπουλ, χαιρέτισε την απόφαση της EBU, υπογραμμίζοντας ότι το Ισραήλ «παραδοσιακά ανήκει στον διαγωνισμό» και καλώντας τις χώρες που αποσύρθηκαν «να ξανασκεφτούν τη στάση τους», επισημαίνοντας ότι «η κουλτούρα οφείλει να ενώνει, όχι να λειτουργεί ως πεδίο αντιπαράθεσης».
«Το μποϊκοτάζ είναι αλληλεγγύη»
Στην Ιρλανδία, το δημόσιο δίκτυο RTÉ ανακοίνωσε ότι η συμμετοχή στο διαγωνισμό θα ήταν «ασύμβατη» με όσα συμβαίνουν στη Γάζα ενώ ο Ιρλανδός πρωθυπουργός, Μιχάιλ Μάρτιν, χαρακτήρισε το μποϊκοτάζ «πράξη αλληλεγγύης».
Η σλοβενική RTV SLO έκανε λόγο για «απόφαση που τιμά τα 20.000 παιδιά που έχασαν τη ζωή τους».
Η Ολλανδία, μία από τις ιδρυτικές συμμετέχουσες του διαγωνισμού το 1956, τάχθηκε επίσης υπέρ της αποχής με τον ραδιοτηλεοπτικό φορέα AVROTROS να δηλώνει ότι η συμμετοχή του Ισραήλ «δεν είναι πλέον συμβατή με την ευθύνη που φέρουμε».
Ο κρατικός ραδιοτηλεοπτικός φορέας της Ισπανίας RTVE δήλωσε ότι η χώρα αποσύρεται μετά την ψήφο της EBU για τη συμμετοχή του Ισραήλ το 2026 αδιαφορώντας για το διαγωνισμό που παρακολουθούν πάνω από 100 εκατομμύρια θεατές κάθε χρόνο.
Αν και η EBU υπερασπίζεται πως η Eurovision είναι ένα απολιτίκ γεγονός, η απόφαση της να αποβληθεί η Ρωσία μετά την πλήρους κλίμακας εισβολή της στην Ουκρανία το 2022 είναι σίγουρα πολιτική.
Ο εμπειρογνώμονας της Eurovision Ντον Βούλετιτς δήλωσε ότι ένα μποϊκοτάζ από οποιαδήποτε χώρα μέλος της ΕΕ είναι σημαντικό, επειδή «δεν είναι δικτατορίες» και προορίζονται, όπως το Ισραήλ, να μοιράζονται τις αξίες της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της διαφορετικότητας.
«Θα ήταν το μεγαλύτερο μποϊκοτάζ της Eurovision που έγινε ποτέ. Υπήρξαν μποϊκοτάζ στο παρελθόν, αλλά ήταν συνήθως διμερή», δήλωσε ο συγγραφέας του βιβλίου Postwar Europe and the Eurovision Song Contest.
Η Ισπανία είναι μία από τις Big Five χώρες με μεγάλες αγορές που συνεισφέρουν τα περισσότερα στον διαγωνισμό. Η Ιρλανδία έχει κερδίσει επτά φορές, ένα ρεκόρ που μοιράζεται με τη Σουηδία.
