Politica 89.8
«Μετά τον Άφλεκ, η Τζένιφερ Λόπεζ βρήκε τον έρωτα στον Χρήστο Βασιλόπουλο»: Fake news αποπλάνηση στο διαδίκτυο
Η εμμονή των μέσων να επινοούν ιστορίες με σκοπό το κέρδος ή/και το virality είναι κανόνας, πρόσφατο παράδειγμα το κοινό ποτρέτο της Τζένιφερ Λόπεζ με τον Έλληνα ηθοποιό Χρήστο Βασιλόπουλο σε έξοδο της στο διάδημο εστιατόριο και στέκι διασήμων, το Cipriani, στο Λος Άντζελες που οδήγησε σε ένα παροξυσμό εικασιών και υποθέσεων.
Βέβαια η περίπτωση της Τζένιφερ Λόπεζ και του Χρήστου Βασιλόπουλου δεν είναι μοναδική, και σίγουρα δεν θα είναι η τελευταία. Η «μυθοπλαστική» ειδησεογραφία που αφορά τις σχέσεις των διάσημων είναι συχνή πρακτική, στρατηγική επικοινωνιολόγων και μηχανισμός τροφοδότησης της fake news μηχανής ανά τα χρόνια που καλλιεργεί αστικούς μύθους και υπερβολές.
Το υποτιθέμενο ειδύλλιο ανάμεσα στη Λόπεζ και τον Έλληνα ηθοποιό Χρήστο Βασιλόπουλο είναι ένα από τα πιο χαρακτηριστικά πρόσφατα παραδείγματα του πώς ένα απλό photobombing (γιατί αυτό και μόνο είναι) μπορεί να μετατραπεί σε μια αδιανόητα viral είδηση με χιλιάδες αναπαραγωγές.
Το περιστατικό ξεκίνησε από μια χιουμοριστική ανάρτηση στο TikTok, όπου κάποιος δημιούργησε ένα βίντεο με την υποτιθέμενη είδηση ότι η Λόπεζ, μετά τον χωρισμό της από τον Μπεν Άφλεκ, βρήκε τον έρωτα στο πρόσωπο του Έλληνα ηθοποιού.
View this post on Instagram
Η πηγή, φυσικά, ήταν ανύπαρκτη και το σενάριο εντελώς φανταστικό. Μέσα σε λίγες ώρες, η «είδηση» αυτή άρχισε να αναπαράγεται με φρενήρη ρυθμό από δεκάδες ελληνικές ιστοσελίδες, αλλά και από λογαριασμούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, χωρίς καμία διασταύρωση.
Ο τρόπος με τον οποίο μια φάρσα έγινε «πραγματική είδηση» αναδεικνύει την αδιανόητη δύναμη των fake news να διασπείρονται.
Τα κλικ και οι μετρήσεις επισκεψιμότητας επιβεβαιώνουν ότι είναι πλέον πολύ πιο ισχυρά από την (όποια) δημοσιογραφική δεοντολογία, που πολλά μέσα, μπροστά στον φόβο να χάσουν την «πρωτιά» μιας τόσο «καυτής» είδησης, επέλεξαν να την αναπαράγουν χωρίς καν να επιβεβαιώσουν την πηγή.
Μέρος των ιστοσελίδων που αναπαρήγαγαν τη φαντασιακή σχέση φρόντισαν να συνοδέψουν την ανάρτηση με το διπλωματικό «δεν έχει επιβεβαιωθεί αν ο Βασιλόπουλος συνόδευε την Τζένιφερ Λόπεζ ως προσκεκλημένος ή αν εργάζεται στο εστιατόριο όπου εκείνη γευμάτιζε». Όχι ότι έτσι η δημοσιογραφία δικαιώθηκε…
Tabloid εμμονή
Ακολουθεί αξίωμα: στο σύγχρονο ψηφιακό οικοσύστημα, όπου η πληροφορία ταξιδεύει με την ταχύτητα του φωτός, η αλήθεια συχνά χάνεται στη θάλασσα της παραπληροφόρησης και η «εκρηκτική είδηση» για τη σχέση μεταξύ της Τζένιφερ Λόπεζ και του ηθοποιού Χρήστου Βασιλόπουλου αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της παράνοιας.
Αν και η εμμονή των tabloid να επινοούν και των καταναλωτών τους να υιοθετούν ψεύτικες ειδήσεις είναι μια παλιά ιστορία όσο και ο Τύπος, στην εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ο ιστός της παραπληροφόρησης αποκτά νέες διαστάσεις με τα fake news να παγιδεύουν ακόμα και πιο «έγκυρα» μέσα.
Η tabloid φάρα των media ξέρει πώς και τι ειδήσεις μπορεί να επινοεί από το μηδέν -ειδικά όταν οι διάσημοι είναι στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος για άλλους λόγους, όπως ο πρόσφατος χωρισμός της Λόπεζ, το έδαφος είναι πρόσφορο για να προκύψουν μυθοπλασίες που «πουλάνε» και φέρνουν traffic.
Το ειδύλλιο που δεν είναι, επιβεβαιώνει ότι στην ψηφιακή εποχή, η αλήθεια είναι ένα εύθραυστο αγαθό. Η ταχύτητα με την οποία μια πληροφορία γίνεται viral, σε συνδυασμό με την επιφανειακή ανάγνωση και την έλλειψη διασταύρωσης, δημιουργούν ένα επικίνδυνο μίγμα που μετατρέπει τη φαντασία σε «πραγματικότητα» και ενισχύει τον κύκλο της παραπληροφόρησης.
Ο κάλπικος έρωτας των Λόπεζ και Χρήστου Βασιλόπουλου είναι απλώς μια ακόμα προσθήκη στη μακρά λίστα των φανταστικών σχέσεων που είτε δημιούργησαν τα tabloid, είτε τις αναπαρήγαγαν για ανάγκες προώθησης των σταρ που τις καλλιέργησαν.
Το παρελθόν έχει πλήθος άλλων παραδειγμάτων, ας μας τα υπενθυμίσουμε:
Τέιλορ Σουίφτ και Τομ Χίντλεστον
Η σχέση τους το 2016 κράτησε μόλις λίγους μήνες, αλλά αναπαράχθηκε από όλους. Πολλοί ισχυρίστηκαν πως ήταν ένα «κόλπο» δημοσίων σχέσεων για να αποσπάσει η Σουίφτ την προσοχή από τον χωρισμό της με τον Κάλβιν Χάρις, αλλά και από την κόντρα της με την Κιμ Καρντάσιαν και τον Κάνιε Γουέστ. Οι εντυπωσιακές, «στημένες» φωτογραφίες τους με την αμερικανική σημαία φούντωσαν ακόμα περισσότερο τις φήμες.
Κέιλι Κουόκο και Χένρι Κάβιλ
View this post on Instagram
Το 2013, η ηθοποιός από το Big Bang Theory και ο τότε Σούπερμαν, Χένρι Κάβιλ, φέρεται να είχαν μια «σύντομη σχέση που διήρκεσε μόλις 12 μέρες». Η στιγμή που οι δυο τους άρχισαν να εμφανίζονται μαζί συνέπεσε με την πρεμιέρα της ταινίας Άνθρωπος από ατσάλι, στην οποία πρωταγωνιστούσε ο Κάβιλ, αλλά και με την τηλεοπτική πρεμιέρα της σειράς της Κουόκο. Οι φήμες που τους ήθελαν να έχουν σχέση ήταν έντονες, ωστόσο οι περισσότεροι μιλούσαν για ένα κλασικό «στημένο» ειδύλλιο για ανάγκες μάρκετινγκ, το οποίο τελικά δεν απέδωσε τα αναμενόμενα.
Ρόμπερτ Πάτινσον και Κρίστεν Στιούαρτ
Το ρομάντζο των συμπρωταγωνιστών στο Twilight έκανε πρωτοσέλιδα, συζητήθηκε σε εκπομπές και φιλοξενήθηκε σε εξώφυλλα περιοδικών. Βέβαια στο πέρασμα του χρόνοy, η σχέση των Πάτινσον και Στιούαρτ κατά τη διάρκεια του κινηματογραφικού franchise Twilight αποδείχθηκε μια ακόμη στρατηγική του στούντιο για να φέρει εισπράξεις. Προφανώς και η σχέση έληξε αμέσως μετά την ολοκλήρωση της ταινίας μετά από σειρά μυθοπλαστικών κεφαλαίων ενός έρωτα που τα είχε όλα. Εγκυμοσύνη, γάμο και ό,τι μπορεί να επινοήσει κανείς.
Μπρουκ Σιλντς και Μάικλ Τζάκσον
View this post on Instagram
Ακούγεται ως ακόμη ένα fake news γιατί ήταν -αλλά για έναν από τους δύο ήταν μια δηλωμένη αλήθεια. Η ηθοποιός Μπρουκ Σιλντς, σε ντοκιμαντέρ για τη ζωή της, είχε αποκαλύψει πως ο βασιλιάς της ποπ Μαικλ Τζάκσον είχε ανακοινώσει στην Όπρα Γουίνφρεϊ πως έβγαιναν ραντεβού, χωρίς εκείνη να το γνωρίζει. Μόλις τον ρώτησε το γιατί το έκανε, εκείνος απλώς γέλασε.
