Politica 89.8
Παιδικός καρκίνος: Ελπίδα για θεραπεία επιθετικών όγκων – Δύο Έλληνες πίσω από την πρωτοποριακή μέθοδο
Ακρίβεια στη θεραπεία των πιο δύσκολων εγκεφαλικών όγκων σε παιδιά υπόσχεται μια νέα, πρωτοποριακή μέθοδος που εφαρμόζουν δύο έλληνες επιστήμονες στο Πανεπιστήμιο Columbia. Πρόκειται για χρήση εστιακών υπερήχων που επιτρέπει στα φάρμακα να διαπερνούν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό ώστε ο καρκίνος να αντιμετωπίζεται με επιτυχία.
Η μέθοδος αφορά σε έναν γρήγορο, αναίμακτο και ανώδυνο τρόπο να εγχύονται φάρμακα στο σημείο του εγκεφάλου που νοσεί
Η μέθοδος βασίζεται σε τεχνολογία αιχμής και εφαρμόστηκε ήδη σε τρεις μικρούς ασθενείς, με ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Έτσι ανοίγει ο δρόμος για αποτελεσματική θεραπεία, ενώ δίνει ελπίδα και για εφαρμογή σε ενήλικες με την ίδια ή άλλες νευρολογικές παθήσεις.
Η σημαντική ανακάλυψη στην οποία προχώρησε η βιοϊατρική μηχανικός δρ Ελίζα Κονοφάγου, καθηγήτρια στο Τμήμα Νευροχειρουργικής Ακτινολογίας και Βιοϊατρικής Μηχανικής του Columbia, αφορά σε έναν γρήγορο, αναίμακτο και ανώδυνο τρόπο να εγχύονται φάρμακα ακριβώς στο σημείο του εγκεφάλου που νοσεί. Το ποια φάρμακα και σε ποιους συνδυασμούς πρέπει να χρησιμοποιούνται ήταν αντικείμενο έρευνας του παιδοογκολόγου του Ιατρικού Κέντρου Irving του Columbia, αναπληρωτή καθηγητή Στέργιου Ζαχαρούλη και της ομάδας του.
Οι δύο επιστήμονες στοχεύουν στην αντιμετώπιση των πλέον δύσκολων καρκινικών όγκων που εμφανίζονται στον άνθρωπο, προκαλώντας προοδευτική παράλυση και θάνατο μέσα σε έναν χρόνο. Ο δρ Ζαχαρούλης εξήγησε στο Πρακτορείο FM, πώς εφαρμόζεται η μέθοδος, τι ρόλο παίζει η τεχνητή νοημοσύνη σήμερα, αλλά και σε ποιες άλλες ασθένειες μελετάται να εφαρμοστεί η πρωτοποριακή αυτή μέθοδος, που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Science Translational Medicine».
Ζαχαρούλης: Δεν είμαστε μακριά από την πλήρη ίαση
Ο δρ Ζαχαρούλης εξηγεί ότι δεν είμαστε πολύ μακριά από την πλήρη ίαση αυτών των ανθεκτικών εγκεφαλικών όγκων με τις καινούργιες μεθόδους που έχουμε στην ανακάλυψη φαρμάκων και στο ποιοι είναι οι σωστοί συνδυασμοί.
Όλη αυτή η τεχνογνωσία, όπως λέει, είναι καλό να διαχέεται. «Δεν έχει νόημα να κάνουμε την οποιαδήποτε πρόοδο αποκλειστικά στο Columbia. Νόημα έχει να επιτρέψουμε σε παιδιά από όλο τον κόσμο να έχουν πρόσβαση σε αυτές τις θεραπείες, και φυσικά στα παιδιά στην Ελλάδα. Θα γίνουν πολύ μεγάλες προσπάθειες να μεταφέρουμε αυτές τις γνώσεις πρωτίστως στην Ελλάδα», σημειώνει.
Σύμφωνα με τον ίδιο, οι εγκεφαλικοί όγκοι σε παιδιά τα τελευταία χρόνια δείχνουν μία ανεπαίσθητη αύξηση γύρω στο 0,7% ετησίως, η οποία είναι σταθερή τα τελευταία 10-20 χρόνια, όπως ισχύει για τους περισσότερους παιδικούς καρκίνους. Ωστόσο αυτή η αύξηση δεν είναι δραματική, όπως αυτή που παρατηρείται σε ορισμένους καρκίνους νέων ενηλίκων.
Παρόλα αυτά εξακολουθεί να αποτελεί μεγάλο πρόβλημα, γιατί δεν υπάρχει μεγάλη πρόοδος στο ποσοστό ιάσεων. Συνολικά ανά τον κόσμο έχουμε 50.000 καινούργιες διαγνώσεις κάθε χρόνο, εκ των οποίων δυστυχώς τα μισά παιδιά χάνονται. «Οι όγκοι στον εγκέφαλο είναι η πιο συχνή αιτία θανάτου από συμπαγείς όγκους σε παιδιά», τονίζει.
Ένας από τους λόγους που δεν έχουμε μεγάλη πρόοδο στη θεραπεία των όγκων αυτών είναι ότι τα φάρμακα δεν φτάνουν στον στόχο τους. «Για να σκοτώσουμε τα καρκινικά κύτταρα, πρέπει το φάρμακο να έχει συγκεκριμένα επίπεδα συγκέντρωσης. Ο εγκέφαλος έχει μία φυσική προστασία, που λέγεται αιματοεγκεφαλικός φραγμός, ο οποίος λειτουργεί σαν τείχος, το οποίο αποτρέπει φάρμακα να περάσουν μέσα στον εγκέφαλο σε υψηλές συγκεντρώσεις» εξηγεί.
Και προσθέτει: «Σε ένα φυσιολογικό εγκέφαλο αυτό είναι πολύ προστατευτικό, για βαριές λοιμώξεις, ή βακτήρια. Για τα φάρμακα όμως, είναι πρόβλημα και αυτό το πρόβλημα βλέπουμε ότι μπορούμε να λύσουμε, με τη συνάδελφό μου, η οποία δημιούργησε αυτή την καινούργια τεχνική με την οποία μπορούμε και διαπεράσουμε τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό, χρησιμοποιώντας συχνότητες εστιακών υπέρηχων».
Όπως λέει, μοιάζει σαν να δημιουργούν κενά στον αιματοεγεκεφαλικό φραγμό (ουσιαστικά δημιουργούν διαχωρισμό κυττάρων), έτσι ώστε τα φάρμακα να μπορέσουν να περάσουν σε υψηλές συγκεντρώσεις. Οι συχνότητες των υπερήχων που χρησιμοποιούνται με τη βοήθεια ενδοφλέβιας χορήγησης μικροφυσαλίδων περνούν μέσα από το οστό σε τέτοιο βαθμό, που αναγκάζουν τα κύτταρα αυτού του τείχους να αρχίζουν να αραιώνουν. Με αυτό τον τρόπο τα φάρμακα μπορούν και διαπερνούν το τείχος και φτάνουν στο στόχο τους με επιτυχία.
Παιδικός καρκίνος: Ανώδυνη και αναίμακτη μέθοδος
Η μέθοδος είναι αναίμακτη, γίνεται χωρίς αναισθησία, είναι ανώδυνη, διαρκεί μόλις 15 λεπτά και μπορούμε να δώσουμε το φάρμακο σε υψηλές συγκεντρώσεις, το οποίο φτάνει στο στόχο του, ακριβώς στην περιοχή που θέλουμε. Αυτό την κάνει πρωτοποριακή, σύμφωνα με τον δρα Ζαχαρούλη.
Ο ίδιος υπογραμμίζει, τέλος, ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα παίξει τεράστιο ρόλο στον καρκίνο την επόμενη δεκαετία αν όχι πενταετία, καθώς θα επιδράσει επαναστατικά στην ταχύτητα με την οποία ανακαλύπτουμε καινούργια φάρμακα, στην ταχύτητα με την οποία βρίσκουμε καινούργιους στόχους για τα καινούργια φάρμακα, αλλά και στην ταχύτητα που τρέχουμε κλινικές μελέτες για τις οποίες παλιά χρειαζόμασταν πέντε χρόνια, ενώ τώρα μόλις ένα.
