Politica 89.8
Διαχρονικές παρατυπίες στη διαχείριση των κοινοτικών αγροτικών κονδυλίων, διαπιστώνει για την Ελλάδα η Κομισιόν και επιβάλλει στη χώρα μας ένα από τα μεγαλύτερα πρόστιμα των τελευταίων ετών, αποκλείοντας από την ενωσιακή συγχρηματοδότηση δαπάνες συνολικού ύψους 392.195.733,69 ευρώ για πληρωμές που κρίθηκαν αντικανονικές ή ανεπαρκώς ελεγμένες, για το διάστημα από το 2016 έως το 2023. Μάλιστα η Ελλάδα έχει τις μεγαλύτερες αποκλειόμενες δαπάνες ανάμεσα σε όλα τα κράτη-μέλη, με επόμενες χώρες την Πορτογαλία και την Ουγγαρία.
Η εκτελεστική απόφαση 2025/1147 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, που φέρει ημερομηνία 11 Ιουνίου 2025 και αποκαλύπτει το agricapital.gr, αφορά πληρωμές που πραγματοποιήθηκαν από τον Οργανισμό Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων (ΟΠΕΚΕΠΕ), ο οποίος για πολλοστή φορά βρίσκεται στο επίκεντρο αυστηρής κριτικής για παραλείψεις, συστηματικές αδυναμίες στους ελέγχους και πληρωμές χωρίς διασφαλίσεις επιλεξιμότητητα.
Σύμφωνα με το αποκαλυπτικό δημοσίευμα, οι διορθώσεις επιβάλλονται κατ’ αποκοπή και περιλαμβάνουν άμεσες ενισχύσεις, καθεστώτα μικροκαλλιεργητών, οικολογικό προσανατολισμό, καθώς και προαιρετικές συνδεδεμένες ενισχύσεις, με τη βασική αιτιολογία να είναι η απουσία βασικών διοικητικών και επιτόπιων ελέγχων, η καθυστερημένη έναρξη διαδικασιών ανάκτησης και η τεχνητή δημιουργία προϋποθέσεων ενίσχυσης.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επικαλείται ως βάση το άρθρο 52 του Κανονισμού 1306/2013 και το άρθρο 55 του Κανονισμού 2021/2116, κάνοντας λόγο για παραβίαση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας που διέπει τη χρηματοδότηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.
Συγκεκριμένα, η Κομισιόν επέβαλε οριζόντια διόρθωση 5% στο συνολικό ποσό των επιδοτήσεων που θα λαμβάνει η Ελλάδα τα επόμενα χρόνια, κρίνοντας ότι πρόκειται για συστημικό πρόβλημα, χωρίς αποτελεσματική εποπτεία. Για τις ενισχύσεις νέων αγροτών των ετών 2018–2020, η περικοπή αυξάνεται στο 10%. Τα υψηλότερα ποσά καταλογισμών αφορούν τις στρεμματικές ενισχύσεις του 2021 και του 2022, ύψους 79 εκατ. και 76 εκατ. ευρώ αντίστοιχα.
Η Ελλάδα αναμενόταν να λάβει περίπου 1,9 δισ. ευρώ το επόμενο έτος μέσω άμεσων ενισχύσεων, ωστόσο σχεδόν το 1/4 αυτού του ποσού -συγκεκριμένα 392.195.733 ευρώ- θα παρακρατηθεί λόγω της ευρωπαϊκής κύρωσης, καθώς δεν τηρήθηκαν τα προβλεπόμενα κριτήρια και δεν εφαρμόστηκαν οι απαραίτητοι έλεγχοι στους δικαιούχους.
ΕΚΤΕΛΕΣΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ(ΕΕ) 2025/1147 ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣτης 11ης Ιουνίου 2025 για τον αποκλεισμό από τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ορισμένων δαπανών που πραγματοποιήθηκαν από ορισμένα κράτη μέλη στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) και του Ευρωπαϊκού Γεωργικού Ταμείου Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) [κοινοποιηθείσα υπό τον αριθμό C(2025) 3622](Τα κείμενα στη βουλγαρική, γαλλική, δανική, ελληνική, ισπανική, ιταλική, κροατική, λιθουανική, ολλανδική, ουγγρική, πορτογαλική, ρουμανική, σλοβακική, σουηδική και τσεχική γλώσσα είναι τα μόνα αυθεντικά)
Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ,Έχοντας υπόψη τη Συνθήκη για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,Έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/2116 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 2ας Δεκεμβρίου 2021, σχετικά με τη χρηματοδότηση, τη διαχείριση και την παρακολούθηση της κοινής γεωργικής πολιτικής και την κατάργηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1306/2013(1), και ιδίως τα άρθρα 55 και 104,Έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 1306/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 17ης Δεκεμβρίου 2013, σχετικά με τη χρηματοδότηση, τη διαχείριση και την παρακολούθηση της κοινής γεωργικής πολιτικής και την κατάργηση των κανονισμών (ΕΟΚ) αριθ. 352/78, (ΕΚ) αριθ. 165/94, (ΕΚ) αριθ. 2799/98, (ΕΚ) αριθ. 814/2000, (ΕΚ) αριθ. 1290/2005 και (ΕΚ) αριθ. 485/2008 του Συμβουλίου(2), και ιδίως το άρθρο 52,Αφού ζήτησε τη γνώμη της επιτροπής των γεωργικών ταμείων,Εκτιμώντας τα ακόλουθα:(1)Το άρθρο 4 παράγραφος 1 στοιχείο β), το άρθρο 5, το άρθρο 7 παράγραφος 3, τα άρθρα 9, 17, 21 και 34, το άρθρο 35 παράγραφος 4, τα άρθρα 36, 37, 38, 40 έως 43, 51, 52, 54, 56, 59, 63, 64, 67, 68, 70 έως 75, 77, 91 έως 97, 99 και 100, το άρθρο 102 παράγραφος 2 και τα άρθρα 110 και 111 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1306/2013 εξακολουθούν να εφαρμόζονται, όσον αφορά το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων (ΕΓΤΕ) και το Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ), σε σχέση με τις δαπάνες που αναφέρονται στο άρθρο 104 παράγραφος 1 δεύτερο εδάφιο στοιχείο α) του κανονισμού (ΕΕ) 2021/2116.(2)Σύμφωνα με το άρθρο 52 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1306/2013 και το άρθρο 55 του κανονισμού (ΕΕ) 2021/2116, η Επιτροπή πραγματοποιεί τους αναγκαίους ελέγχους, ανακοινώνει στα κράτη μέλη τα αποτελέσματα των ελέγχων αυτών, λαμβάνει υπό σημείωση τις παρατηρήσεις των κρατών μελών, διοργανώνει διμερείς διαβουλεύσεις για την επίτευξη συμφωνίας με τα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη και ανακοινώνει επίσημα τα συμπεράσματά της στα εν λόγω κράτη μέλη.(3)Σύμφωνα με το άρθρο 52 παράγραφος 3 δεύτερο εδάφιο του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1306/2013 και το άρθρο 34 παράγραφος 3 τρίτο εδάφιο και το άρθρο 40 του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 908/2014 της Επιτροπής(3), το άρθρο 55 παράγραφος 3 δεύτερο εδάφιο του κανονισμού (ΕΕ) 2021/2116, καθώς και το άρθρο 37 παράγραφος 3 τρίτο εδάφιο και το άρθρο 43 του εκτελεστικού κανονισμού (ΕΕ) 2022/128 της Επιτροπής(4), ορισμένα κράτη μέλη έκαναν χρήση της διαδικασίας συμβιβασμού. Η Επιτροπή εξέτασε τις εκθέσεις που εξέδωσε το Όργανο Συμβιβασμού σχετικά με το αποτέλεσμα των εν λόγω διαδικασιών συμβιβασμού.Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης EL Σειρά L 2025/1147 13.6.2025ELI: http://data.europa.eu/eli/dec_impl/2025/1147/oj 1/45(1) ΕΕ L 435 της 6.12.2021, σ. 187, ELI:
http://data.europa.eu/eli/reg/2021/2116/oj.(2) ΕΕ L 347 της 20.12.2013, σ. 549, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg/2013/1306/oj.(3) Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 908/2014 της Επιτροπής, της 6ης Αυγούστου 2014, για τη θέσπιση κανόνων εφαρμογής του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1306/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τους οργανισμούς πληρωμών και άλλους οργανισμούς, τη δημοσιονομική διαχείριση, την εκκαθάριση λογαριασμών, τους κανόνες σχετικά με τους ελέγχους, τις εγγυήσεις και τη διαφάνεια (ΕΕ L 255 της 28.8.2014, σ. 59, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg_impl/2014/908/oj).(4) Εκτελεστικός κανονισμός (ΕΕ) 2022/128 της Επιτροπής, της 21ης Δεκεμβρίου 2021, για τη θέσπιση κανόνων εφαρμογής του κανονισμού (ΕΕ) 2021/2116 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά τους οργανισμούς πληρωμών και άλλους οργανισμούς, τη δημοσιονομική διαχείριση, την εκκαθάριση λογαριασμών, τους ελέγχους, τις εγγυήσεις και τη διαφάνεια (ΕΕ L 20 της 31.1.2022, σ. 13, ELI: http://data.europa.eu/eli/reg_impl/2022/128/oj).
Σημειώνεται πως το Γενικό Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης είχε ήδη απορρίψει, στις 19 Μαρτίου 2025, την προσφυγή της Ελλάδας κατά προηγούμενης απόφασης επιβολής κυρώσεων, επιβεβαιώνοντας τη θέση της Επιτροπής και επιδικάζοντας στη χώρα το σύνολο των δικαστικών εξόδων.
Επισημαίνεται πως το παρόν πρόστιμο δεν αφορά άμεσα τις γνωστές υποθέσεις με τα βοσκοτόπια που δηλώθηκαν από φερόμενους νέους αγρότες και εξετάζονται από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία, χωρίς να αποκλείεται σύνδεση και με αυτά. Πρόκειται ωστόσο για ξεχωριστές διαδικασίες, που εκκινούν από διαφορετικά ευρωπαϊκά όργανα.
Το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης ήταν ενήμερο για την υπόθεση, καθώς είχε προηγηθεί επίσημη επικοινωνία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο της οποίας η ελληνική πλευρά παρουσίασε επιχειρήματα που, ωστόσο, δεν έγιναν δεκτά.
