Politica 89.8
Το θολό πολιτιστικό τοπίο της Ρωσίας – Διώξεις και τέχνη «βάσει των παραδοσιακών αξιών»
Τον Μάρτιο του 2024, η Julie Trebault, διευθύνουσα σύμβουλος της Artists at Risk Connection, δήλωσε σχετικά με τις διώξεις των καλλιτεχνών της Ρωσίας: «Η έρευνα στα σπίτια και τα στούντιο των καλλιτεχνών δεν είναι μόνο αδικαιολόγητη, αλλά χρησιμοποιείται και ως τακτική εκφοβισμού. Οι ρωσικές αρχές αισθάνονται ότι απειλούνται από τους καλλιτέχνες επειδή διαισθητικά κατανοούν τη δύναμη που έχουν να κινητοποιούν τους πολίτες και να τους εμπνέουν να ονειρεύονται ένα καλύτερο, πιο δίκαιο μέλλον βασισμένο στα ανθρώπινα δικαιώματα».
Σύμφωνα με την PEN America, η σύλληψη -μεταξύ άλλων- του street artist Philippenzo στη Μόσχα το καλοκαίρι του 2023, είχε ως αποτέλεσμα ο καλλιτέχνης να περάσει 30 ημέρες στη φυλακή προτού εγκαταλείψει τη χώρα τον Οκτώβριο. Ένας από τους στενούς φίλους του Philippenzo ήταν μεταξύ των πολλών καλλιτεχνών των οποίων τα σπίτια ερευνήθηκαν πριν από τις εκλογές.
Από τότε, ένας αυξανόμενος αιρθιμός πολιτιστικών προσωπικοτήτων έχει συλληφθεί, γεγονός που δημιουργεί ένα κλίμα φόβου για όσους ζουν και εργάζονται στη χώρα.
«Όλα δείχνουν ότι πρέπει να φύγω»
Η Alisa Gorshenina, μια καλλιτέχνις από μια βιομηχανική πόλη κοντά στο Yekaterinburg, η οποία χρησιμοποίησε εικόνες εμπνευσμένες από την λαογραφία της περιοχής για να καταδικάσει την εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία, συνελήφθη για δέκα ημέρες τον Απρίλιο για χρήση «εξτρεμιστικών συμβόλων», όπως γράφει η δημοσιογράφος Sophia Kishkovsky στην The Art Newspaper.
Το 2024, ένα εργαστήριο κεντήματος υπό την καθοδήγηση της Gorshenina, ακυρώθηκε λόγω καταγγελιών από πολίτες που τάσσονται υπερ του πολέμου. «Κάθε μέρα, φαίνεται να υπάρχουν όλο και λιγότερες ευκαιρίες», δήλωσε τότε η Gorshenina στην OVD-Info. «Το βλέπω και το καταλαβαίνω αυτό: όλα δείχνουν ότι πρέπει να φύγω, αλλά θέλω να κάνω αυτή την επιλογή μόνη μου».
View this post on Instagram
Τον Μάρτιο ξεκίνησε η ποινική δίωξη της Nailya Allakhverdiyeva, καλλιτέχνιδας και επιμελήτριας που ήταν διευθύντρια του Perm Museum of Contemporary Art. Κατηγορείται για «προσβολή του θρησκευτικού αισθήματος» για έργα που εξέθεσε στο μουσείο, ένας νόμος που ψηφίστηκε μετά τη φυλάκιση των μελών των Pussy Riot, μία ρωσική φεμινιστική πανκ-ροκ μπάντα και ακτιβιστική κολεκτίβα.
Ο Μαράτ Γκέλμαν, ο οποίος βρίσκεται στην εξορία από το 2014 και είναι ιδρυτής του μουσείου, έχει κατηγορηθεί για τρομοκρατία στη Ρωσία. «Έρευνες και συλλήψεις καλλιτεχνών έχουν πραγματοποιηθεί σε όλη τη χώρα από το 2024 σε σχέση με την υπόθεση εναντίον του», σημειώνει η Sophia Kishkovsky.
«Νέο ρωσικό στυλ»
Τον Απρίλιο, Αλεξάντρ Μπαστρίκιν, επικεφαλής της Επιτροπής Ερευνών της Ρωσίας, ανακοίνωσε ότι θα δημιουργήσει ένα «συμβούλιο πολιτισμού» στο πλαίσιο της υπηρεσίας για τη δημιουργία «πολιτιστικών έργων που απευθύνονται στους νέους και προωθούν τη διαμόρφωση του πατριωτισμού, την ενεργό στάση του πολίτη και τις παραδοσιακές πνευματικές και ηθικές αξίες».
Παράλληλα, έχει ανατεθεί σε αξιωματούχο της χώρας, η δημιουργία ενός «ρωσικού εικαστικού ύφους» για όλα τα κρατικά ιδρύματα. Αυτό το «νέο ρωσικό στυλ» θα δημιουργηθεί «με βάση τις παραδοσιακές αξίες και τον πολιτιστικό κώδικα της Ρωσίας», σύμφωνα με την The Art Newspaper.
*Με πληροφορίες από: The Art Newspaper
