Politica 89.8
Επιστήμονες δημιούργησαν έμβρυα από DNA ανθρώπινου δέρματος για πρώτη φορά
Αμερικανοί επιστήμονες κατάφεραν, για πρώτη φορά, να δημιουργήσουν ανθρώπινα έμβρυα πρώιμου σταδίου, επεξεργαζόμενοι DNA που λαμβάνεται από κύτταρα ανθρώπινου δέρματος και γονιμοποιώντας το με σπέρμα.
Η τεχνική αυτή τεχνητής γονιμοποίησης, που όπως επισημαίνουν και οι ίδιοι απαιτεί βελτίωση, θα μπορούσε να ξεπεράσει την υπογονιμότητα λόγω γήρατος ή ασθένειας. Θα επιτρέπει να χρησιμοποιηθεί σχεδόν οποιοδήποτε κύτταρο ως σημείο εκκίνησης για τη ζωή. Και ίσως δώσει τη δυνατότητα σε ομόφυλα ζευγάρια να αποκτήσουν ένα γενετικά συγγενές παιδί.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Nature Communications. Οι επιστήμονες Πανεπιστημίου Υγείας και Επιστημών του Όρεγκον που έκαναν την ανακάλυψη, αναφέρουν ότι θα περάσει μια δεκαετία πριν μια κλινική γονιμότητας μπορέσει καν να εξετάσει το ενδεχόμενο χρήσης της. Επίσης, αναγνωρίζουν ότι αυτή η εντυπωσιακή ανακάλυψη ανοίγει ξανά τη συζήτηση για το τι επιτρέπεται ή δεν επιτρέπεται να κάνει η επιστήμη.
Πώς λειτουργεί
Η τεχνική λειτουργεί ως εξής: Από το κύτταρο του δέρματος αφαιρείται ο πυρήνας, ο οποίος φιλοξενεί ένα αντίγραφο ολόκληρου του γενετικού κώδικα που απαιτείται για την κατασκευή του σώματος. Στη συνέχεια ο πυρήνας τοποθετείται μέσα σε ένα ωάριο δότη από το οποίο έχουν αφαιρεθεί οι γενετικές του οδηγίες.
Η τεχνική, σε αυτό το στάδιο, είναι παρόμοια με αυτή που χρησιμοποιήθηκε για τη δημιουργία του προβάτου Ντόλι, του πρώτου κλωνοποιημένου θηλαστικού στον κόσμο, το 1996. Ωστόσο, αυτό το ωάριο δεν είναι έτοιμο για γονιμοποίηση από σπερματοζωάριο, καθώς περιέχει ήδη μια πλήρη σειρά χρωμοσωμάτων.
Κάθε άνθρωπος κληρονομεί 23 δέσμες DNA από τον καθένα από τους γονείς του, σύνολο 46. Το ωάριο τις έχει ήδη. Γι’ αυτό οι επιστήμονες προχωρούν σε μια διαδικασία που ονόμασαν «μιτομείωση», δηλαδή «πείθουν» το ωάριο να απορρίψει τα μισά από τα χρωμοσώματά του. Η λέξη «μιτομείωση» είναι μια σύντηξη μίτωσης και μείωσης, των δύο τρόπων με τους οποίους διαιρούνται τα κύτταρα.
«Πετύχαμε το αδύνατο»
Οι Αμερικανοί επιστήμονες δημιούργησαν 82 λειτουργικά ωάρια. Αυτά γονιμοποιήθηκαν με σπερματοζωάρια και μερικά προχώρησαν στα πρώιμα στάδια ανάπτυξης των εμβρύων. Ωστόσο, κανένα δεν αναπτύχθηκε πέρα από το στάδιο των έξι ημερών.
«Πετύχαμε κάτι που θεωρούνταν αδύνατο», δήλωσε ο καθηγητής Σουκράτ Μιταλίποφ, διευθυντής του κέντρου εμβρυϊκής κυτταρικής και γονιδιακής θεραπείας του Πανεπιστημίου Υγείας και Επιστημών του Όρεγκον.
Εξήγησε όμως ότι η τεχνική απέχει πολύ από το να είναι τελειοποιημένη, καθώς το ωάριο επιλέγει τυχαία ποια χρωμοσώματα θα απορρίψει. Στόχος είναι να καταλήξει με έναν από κάθε έναν από τους 23 τύπους για την πρόληψη ασθενειών. Προς το παρόν αυτό δεν είναι εφικτό.
Επιπλέον, το ποσοστό επιτυχίας είναι μόλις 9%.
Ο καθηγητής Μιταλίποφ, από τους πρωτοπόρους στην υποβοηθούμενη γονιμοποίηση, επισημαίνει ότι η τεχνική αυτή πρέπει να τελειοποιηθεί. Και πως τελικά «θα πάει το μέλλον, επειδή υπάρχουν όλο και περισσότεροι ασθενείς που δεν μπορούν να κάνουν παιδιά».
Αυτή η τεχνολογία αποτελεί μέρος ενός αναπτυσσόμενου τομέα που στοχεύει στην παραγωγή σπερματοζωαρίων και ωαρίων εκτός του σώματος, γνωστό ως γαμετογένεση in vitro. Πρόκειται για διαδικασίες που βρίσκονται ακόμη στο επίπεδο της επιστημονικής ανακάλυψης παρά της κλινικής χρήσης. Βασίζεται στο όραμα να βοηθηθούν ζευγάρια που δεν μπορούν να επωφεληθούν από την εξωσωματική γονιμοποίηση (IVF) επειδή δεν έχουν σπέρμα ή ωάρια για να χρησιμοποιήσουν.
Θα μπορούσε να βοηθήσει τις μεγαλύτερες γυναίκες που δεν έχουν πλέον βιώσιμα ωάρια, τους άνδρες που δεν παράγουν αρκετό σπέρμα ή τα άτομα των οποίων η θεραπεία για τον καρκίνο τους έχει αφήσει στείρους.
Παιδί με έναν γονέα
Αν η διαδικασία τελειοποιηθεί, μπορεί να ξαναγράψει τους κανόνες της γονεϊκότητας. Γιατί δεν χρειάζεται να χρησιμοποιήσει τα δερματικά κύτταρα μιας γυναίκας. Θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει κύτταρα ενός άνδρα.
